मुंबईतील सर्वोत्कृष्ट मराठी महिला उद्योजिका

विनया सावंत, २२ मार्च २०२३:

आजच्या युगात महिला सर्व क्षेत्रात आघाडीवर कार्यरत आहेत. यात महिला उद्योजिकांची संख्या झपाट्याने वाढताना दिसत आहे. गुढीपाडव्याच्या शुभ मुहूर्तावर सन्मान करूया स्त्री शक्तीचा. घर सांभाळण्यापासून ते एखादा बडा उद्योग जिद्दीने पेलणा-या महिलांविषयी पुरूषांनाही फार कौतुक आहे. आजच्या लेखात जाणून घेऊया मुंबईतील दोन सर्वोत्कृष्ट महिला उद्योजिकांविषयी. एक सामान्य स्त्री ते एक महिला उद्योजिका होईपर्यंतचा तीचा प्रवास तुमच्यातील स्त्री उद्योजिकेला नक्कीच स्फूर्ती देऊन जाईल.

• सोनल लोहारीकर

सोनल लोहारीकर यांची एस डी एफ ही प्रोडक्शन कंपनी असून ‘SDF CURCUMA’ हा त्यांचा स्वत:चा ब्रॅंड आहे. ही कंपनी जर्मनी, नेदरलॅण्ड्स, ऑस्ट्रेलिया, मध्य पूर्वेकडील देशांमध्ये हळदीसोबत इतर भारतीय वस्तूंची देखील निर्यात करते. सगळ्यात महत्त्वाचं म्हणजे सोनल लोहारीकर या भारताच्या पहिल्या उद्योजिका आहेत, ज्यांनी नागपूरची संत्री, जांभूळ, मोरींगा पावडर, देवगड हापूस, हळद आदी वस्तू परदेशात निर्यात केल्या. नुकतच सोनल यांनी लिहीलेल्या ‘माजघर’ या पुस्तकाला ‘आंतरराष्ट्रीय गोल्डन बूक पुरस्कार’ मिळाला. शिवाय त्यांना ‘आयकॉनीक वुमन ऑफ द इयर २०२२’ पुरस्काराने सन्मानित केले आहे.

यशस्वी वाटचालीबद्दल विचारले असता त्या सांगतात, “मी १६ वर्ष दुबईला होते तेव्हा तिथे आम्हाला काही भारतीय खाद्यपदार्थांची उणीव भासायची. जसं की संत्र, जांभूळ त्यामुळे मग मी भारतीय वस्तू परदेशात निर्यात करण्याचे ठरवले. मग मी भारतात येऊन शेतक-यांसोबत जोडले गेले. महाराष्ट्रातील काही भागात सर्वे केले. आणि या व्यवसायाला सुरूवात झाली. नागपूरची संत्री निर्यात करणारी आमची पहिली कंपनी आहे. आम्ही जवळपास अडीच हजार शेतक-यांसोबत काम करतो. शेतक-यांकडूनच फळं किंवा वस्तू घेतो आणि तश्याच त्या गोष्टी निर्यात करतो. सध्या ‘SDF CURCUMA’ हा हळदीचा ब्रॅंड मार्केटमध्ये टॉपला आहे.”

पुढे त्या सांगतात, “या क्षेत्रात महिला उद्योजिका फार कमी आहेत. सुरूवातीला या एक्सपोर्ट क्षेत्रात पुरूषच जास्त होते. त्यामुळे माझ्या स्ट्रगलींगच्या काळात मला अनेक चढउतारांना सामोरं जावं लागलं. मी व्यवसायातील सर्वच गोष्टींचा बारीक विचार करते. तसेच आम्ही बचत गटांना पॅकेजींगचं प्रशिक्षण देतो. पहिल्यांदा आपल्या मित्रपरिवारात या वस्तू वाटल्या व नंतर दुबईमधील विविध सुपरमार्केटमध्ये विक्रीसाठी देऊ लागलो. दुबईमधील सुप्रसिद्ध उद्योजक ‘मसालाकिंग’ डॉ. धनंजय दातार यांच्या ’अल अदिल’ सुपरमार्केटमध्ये आमची विविध उत्पादने विक्रीसाठी ठेवण्यात आली. हे आमचे सर्वात मोठे यश होते. खाद्यपदार्ध बनविण्याचा वारसा मला माझ्या आईकडून लाभला. व्यवसाय करताना आपलं आणि आपल्या भारत देशाचं नावं मोठं व्हावं ही भावना जर मनात ठेवून जर आजच्या महिलांनी सातत्य आणि मेहनत करून व्यवसाय केला. तर त्या नक्कीच यशस्वी होतील.”

• शितल तेजस साळुंके

शितल साळुंके या प्रोफेशनल मेकअप आर्टिस्ट आहेत. मुंबईतील मालाड परिसरात त्यांचा टीनाझ मेकअप स्टुडिओ आणि स्वत:ची एमएसएमई मान्यताप्राप्त अकॅडमी देखील आहे. या माध्यमातून त्या व्यवसायाबरोबरच व्यावसायिक प्रशिक्षण देण्याचे देखील काम करतात. या क्षेत्रात त्या मागील ६ वर्षांपासून काम करत आहेत. यादरम्यान त्यांना अनेक पुरस्कार देखील मिळाले आहेत. त्यात त्यांना केंद्रीय मंत्री नारायण राणे यांच्या हस्ते ‘बेस्ट स्टार्टअप अकॅडमी’ पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे. तसेच CAIT तर्फे नुकताच ‘आयकॉनिक वूमन अवॉर्ड २०२३’ सुद्धा त्यांना मिळाला आहे.

मालाड येथील क्लासेस मध्ये त्या बेसिक ते ऍडव्हान्स असे विविध प्रमाणपत्र व डिप्लोमा कोर्सेस चालवतात. ज्यात सेल्फ मेकअप, ब्राईडल मेकअप, हेअर स्टाईल, नवरी ला साडी कशी नेसायची हे सर्व शिकवतात. प्रशिक्षण कालावधी पूर्ण करणाऱ्या विद्यार्थ्यांना त्या एमएसएमई मान्यताप्राप्त प्रमाणपत्र देखील देतात.

यशस्वी वाटचालीबद्दल विचारले असता त्या म्हणाल्या, “मी एकदा एका मैत्रिणीच्या घरामध्ये कार्यक्रमानिमित्त माझ्याकडे असलेल्या मेकअप किट च्या माध्यमातून तिचा मेकअप केला. त्यावर लोकांनी प्रचंड प्रमाणावर प्रेम दाखवत मला स्वतःहून ऑर्डर द्यायला सुरुवात केली. त्यावेळी मी कुठलेही प्रशिक्षण घेतले नव्हते. मला असणारी आवड आणि लोकांच्या प्रतिक्रिया पाहता पूर्णवेळ या क्षेत्रात येण्याचा मी निर्णय घेतला. बेसिक पासून मास्टर पर्यंत मेकअपचे प्रशिक्षण घेतले. ब्राईडल मेकअप मध्ये माझे स्पेशलायझेशन आहे. अजूनही मी सतत सराव करत असते व बदलत्या काळाप्रमाणे स्वतःला अपडेट ठेवते.”

पुढे बोलताना त्या म्हणाल्या, “व्यवसाय करताना त्याची जाहिरात ही फार महत्वाची असते. सोशल मीडिया 30 टक्के प्रभावी असते मात्र 70 टक्के स्वतः मेहनत घ्यावी लागते. मी पत्रक छापून वाटली, छोट्या मोठ्या मार्केट मध्ये काम केलं, लोकांना लाईव्ह सेशन करून दाखवले तसेच काही महिला उद्योजिकांचे ग्रुप आहेत त्याद्वारे मी माझ्या ग्राहकांपर्यंत पोहोचले. स्वतःची क्षमता ओळखली तर महिला कुठल्याही क्षेत्रात चमकदार कामगिरी करू शकतात असे मला वाटते.”